Wist je dat in Nederland wel één miljoen mensen per jaar door een teek worden gebeten? Dit gebeurt vooral vanaf maart tot oktober. Meestal zijn tekenbeten onschuldig, maar de teek kan ook de ziekte van Lyme overbrengen. Ook kinderen krijgen regelmatig een tekenbeet. Weet jij hoe je een teek herkent bij jezelf of bij je kind? En weet jij wat je moet doen als je de teek hebt ontdekt? Lees er alles over in dit artikel!
Wat is een teek?
Een teek is een spinachtig insect en lijkt op een klein plat spinnetje. Hij is ongeveer 1-3 mm groot en bruin-zwart van kleur. Teken kunnen alleen kruipen, ze springen of vliegen niet. Teken komen in het hele land voor. Ze houden van een vochtige omgeving, zoals struiken, hoog gras, heide, duinen, parken en tuinen. Teken leven van het bloed van dieren en mensen.
Hoe krijg je en hoe herken je een tekenbeet?
Teken kruipen op mensen of dieren die langslopen en bijten zich letterlijk vast in de huid. Meestal voel je hier helemaal niets van. Vervolgens zuigen ze bloed op, en wordt de teek steeds een beetje groter. De teken kunnen in sommige gevallen wel een centimeter groot worden! De teek laat zich na enkele dagen vanzelf weer vallen. Teken kunnen op het hele lijf voorkomen, maar zoeken vaak warme vochtige plekjes op, zoals oksels, liezen en de bilspleet. Bij kinderen vind je ze ook vaak op het hoofd, achter de haargrens en achter de oren. Op de plek van de tekenbeet ontstaat meestal een rood vlekje die maximaal zo’n twee cm wordt en na een paar dagen weer verdwijnt.
Kun je ziek worden van een tekenbeet?
Sommige teken zijn besmet met een bacterie en deze bacterie kunnen ze overdragen aan mensen. De ziekte van Lyme is een bekend voorbeeld. Hoe eerder je de teek na de beet verwijderd, hoe kleiner de kans op besmetting is. Als je de teek direct verwijdert, zijn medicijnen niet nodig. Het is beter om af te wachten en goed te letten op lichamelijke klachten. Heeft de teek langer dan 24 uur in de huid gezeten? Dan is het verstandig om even te overleggen met de huisarts. Als er een vermoeden bestaat van besmetting met de ziekte van Lyme, wordt er gestart met antibiotica. In de laatste alinea van dit artikel kun je meer lezen over de ziekte van Lyme.
Zijn er voorzorgsmaatregelen bij tekenbeten?
Je kunt op de tekenradar kijken of er in een gebied veel teken zijn. Controleer je eigen lichaam en dat van je kind regelmatig op teken. Met name als je in het bos, park, hei, duinen of in de tuin bent geweest. Kijk goed in de liezen, oksels, knieholtes, bilspleet en bij kinderen ook op het hoofd. Het is ook verstandig om na een bezoekje aan de natuur, je kleren goed uit te schudden en eventueel te wassen op 60 graden.
Ga je wandelen of spelen in hoog gras of vlakbij struiken? Goed sluitende kleding kan een beet voorkomen. Dit geld ook voor een pet bij kinderen. Draag lange mouwen en stop de broek in de sokken. Je kunt je ook insmeren met DEET. Dit kun je aanschaffen bij de drogist of de apotheek. Let op, bij kinderen tot 6 jaar mag er maximaal 20% DEET inzitten, bij volwassenen maximaal 50%! Lees altijd goed de bijsluiter.
Ik heb een teek, wat moet ik nu doen?
Vind je een teek? Verwijder hem direct. Dit kun je het beste doen met een puntige pincet of een tekentang. Probeer de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast te pakken. Trek hem er voorzichtig uit, recht naar boven. Blijft het snuitje hangen? Geen paniek, deze valt er vanzelf weer uit. Verdoof de teek voor het verwijderen niet met alcohol, olie, nagellak of zeep. Het vermoeden bestaat dat de kans op besmetting met een bacterie dan groter wordt! Als het niet lukt om de teek te verwijderen kun je het beste even langs de huisarts gaan. Na het verwijderen van de teek, kun je de huid schoonmaken met een beetje alcohol of jodium.
Het is verstandig om de datum en de bijtplek van de teek te noteren. Let de eerste maanden na de beet goed op of er een rode ring op de huid te zien is of dat je ziekteverschijnselen krijgt.
Wanneer moet ik naar de huisarts?
- als je de teek niet kunt verwijderen;
- als de teek langer dan 24 uur in de huid heeft gezeten;
- als in de buurt van de beet een rode of blauwrode vlek of ring ontstaat die steeds groter wordt. Dit kan nog tot 3 maanden na de tekenbeet!;
- als je je binnen drie maanden na de beet grieperig voelt: koorts, hoofdpijn, spierpijn en vermoeidheid;
- als je lang na een tekenbeet dubbel gaat zien of je gezicht scheef trekt;
- als je lang na een tekenbeet pijn, tintelingen of minder kracht in armen of benen hebt;
- als je lang na de tekenbeet één of meerdere dikke en pijnlijke gewrichten krijgt
De ziekte van Lyme
Sommige teken dragen de bacterie bij zich die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Via een tekenbeet kunnen teken de bacterie aan een mens overdragen. In Nederland komt de ziekte vaak voor. Het is belangrijk dat je behandeld wordt na een besmetting; zonder behandeling kan de ziekte ernstige gevolgen hebben.
De ziekte begint meestal met een rode ring die op de huid rond de tekenbeet ontstaat, zo’n 1-3 weken na de beet. De ring wordt steeds groter, maar verdwijnt ook weer vanzelf. Je kunt je grieperig voelen. Later kun je gewrichtsklachten, klachten van het zenuwstelsel (uitval gezichtszenuwen of pijn aan de armen of benen) of hartritmestoornissen krijgen. Ook huidaandoeningen komen na besmetting voor.
De ziekte van Lyme is niet besmettelijk. Het is goed te genezen wanneer er op tijd behandeld wordt. Ook in een later stadium kan de ziekte goed behandeld worden, maar dan duurt het herstel langer. In incidentele gevallen is de uitval van zenuwen blijvend.
